ماهی شکم پر به عنوان یکی از غذاهای سنتی و خوشمزه در خطه شمال و جنوب ایران شناخته میشود که روشهای پخت متنوعی داشته و طرفداران بسیاری دارد. ماهی شکم پر در واقع غذای مجلسی مردمان جنوب و شمال کشور است که برای طبخ آن از ماهیهای مختلفی همچون ماهی سفید، قزل آلا و انواع ماهیهای جنوبی همچون ماهی صبور استفاده میکنند.
طرز تهیه ماهی شکم پر گیلانی و یا ماهی شکم پر جنوبی چندان دشوار نیست اما برای پخت اصولی و حرفهای آنها باید به برخی نکات مهم همچون انتخاب سبزی مناسب، رب انار، تمر هندی و غیره توجه داشته باشید تا بتوانید این غذای مقوی و لذیذ را مانند شمالیها و جنوبیها بپزید و از طعم بی نظیر آن لذت ببرید.
برای پخت این غذای معروف همانطور که از نام آن پیداست، قسمت شکم ماهی را پر میکنند و سپس آن را در فر و یا بر روی شعله گاز سرخ میکنند تا به خوبی پخته شود. طرز تهیه ماهی شکم پر به ذائقه شما بستگی دارد و به همین دلیل در ادامه این مطلب شما را با انواع روشهای پخت آن آشنا خواهیم کرد. با ما همراه باشید.
طرز تهیه ماهی شکم پر در فر
برای پخت ماهی شکم پر در فر میتوانید از انواع مختلف ماهیهای دلخواه خود استفاده کنید اما از آنجایی که ماهی قزل آلا به عنوان ماهی مورد علاقه اکثر افراد شناخته میشود، ما نیز در این بخش طرز تهیه ماهی شکم پر در فر را با استفاده از ماهی قزل آلا به شما آموزش میدهیم. پیشنهاد میکنیم خرید انواع ماهی را از فروشگاه سوپر پروتئین محمد انجام دهید.
مواد لازم جهت پخت ماهی شکم پر در فر
ماهی قزل آلا: 1 عدد
پیاز: 1 عدد متوسط
سیر: 1 حبه
رب انار: 1 قاشق غذاخوری
گردوی خرد شده: 1 قاشق غذاخوری
زرشک: 1 قاشق غذاخوری
گشنیز و جعفری: 1 دسته متوسط
شنبلیله: نصف قاشق غذاخوری
لیمو ترش: 1 عدد
زعفران دم کرده: 1 قاشق غذاخوری
ادویه (نمک، فلفل سیاه و زردچوبه): به میزان کافی
طرز تهیه ماهی شکم پر در فر مرحله به مرحله
اولین قدم در طرز تهیه ماهی شکم پر تمیز کردن ماهی است که برای انجام این کار ابتدا باید ماهی را با یک چاقوی تیز به صورت طولی برش داده و محتویات شکم آن را خارج کنید تا کاملا تمیز شود. پس از آن ماهی را به خوبی بشویید تا هیچگونه رگه خون و یا تیغ در آن باقی نماند و سپس آب لیموترش و مقداری نمک بر روی سطح شکم ماهی بریزید تا کمی مزه دار شود و بوی زهم آن نیز گرفته شود. پس از تمیز کردن ماهی نوبت به شستن و خورد کردن سبزیها میرسد که ابتدا باید سبزیجات گفته شده را تمیز بشویید و سپس آنها را کاملا خرد کرده و با یکدیگر ترکیب کنید.
در مرحله بعدی باید پیازها را نگینی کنید و آنها را در مقداری روغن تفت دهید و سپس سیر رنده شده و ادویهها را به پیاز اضافه کرده و آنها را به خوبی بر روی حرارت ملایم گاز تفت دهید تا طلایی شوند. پس از آن سبزیجاتی که از قبل با یکدیگر ترکیب کردید را به مخلوط پیاز و سیر اضافه کرده و کمی تفت دهید. در این مرحله نیازی نیست سبزیها را به قدری در روغن سرخ کنید تا آب آنها خشک شود زیرا در این صورت مزه آن تلخ میشود.
پس از گذشت 2 الی 3 دقیقه گردوی خرد شده را به همراه رب انار، زعفران و زرشک به ترکیب اضافه کرده و آنها را به خوبی هم بزنید تا کاملا یکدست و پخته شوند. حال سینی فر را کمی چرب کرده و ماهی برش زده را بر روی آن پهن کنید و مواد تهیه شده را در شکم ماهی قرار داده و آن را با نخ بدوزید تا مواد شما در هنگام پخت از شکم ماهی خارج نشوند.
پیش از قرار دادن ماهیها در فر باید سطح آن را با فویل بپوشانید و چند سوراخ کوچک نیز بر روی آن ایجاد کنید تا ماهی شما خشک نشود. فر را 10 دقیقه پیش از قرار دادن ماهی با دمای 190 درجه سانتی گراد گرم کنید و سپس ماهی را به مدت 20 الی 30 دقیقه در آن بگذارید تا به آرامی پخته شود. پس از آن فویل را از روی ماهی بردارید و اجازه دهید به مدت 15 دقیقه نیز با حرارات مستقیم فر به خوبی پخته شود. حال ماهی شکم پر شما آماده است و میتوانید آن را به همراه برنج میل کنید و از طعم بی نظیرش لذت ببرید. البته در این روش از طرز تهیه ماهی شکم پر میتوانید آن را به جای فر بر روی گاز نیز سرخ کنید.
ماهی سفید شکم پر یا ماهی شکم پر گیلانی نیز به همین شکل پخته میشود اما با این تفاوت که ماهی مورد استفاده در آنها ماهی سفید شمالی است. نکته مهمی که در طرز تهیه ماهی شکم پر در فر و یا بر روی گاز باید به آن توجه داشته باشید این است که برای خوش طعم شدن گوشت ماهی میتوانید ابتدا سطح شکم آن را به مقداری روغن، نمک و زعفران آغشته کرده و ماهی را به مدت یک ساعت در یخچال قرار دهید تا مواد به خرد گوشت رود و سپس مراحل بعدی را مطابق دستور انجام دهید.
طرز تهیه ماهی شکم پر با تمر هندی
طرز تهیه ماهی شکم پر با تمر هندی تقریبا مشابه با طرز تهیه ماهی شکم پر در فر است اما با این تفاوت که در آن به جای استفاده از رب انار از تمر هندی استفاده میشود. تمر هندی در اصل برای پخت ماهی شکم پر جنوبی مورد استفاده قرار میگیرد و به ترکیب سبزیها با پیاز و سیر نیز اصطلاحا «حشو» گفته میشود. جنوبیها برای پخت ماهی شکم پر، حشو را بر روی ماهی قرار میدهند اما عدهای نیز حشو را در شکم ماهی میریزند.
مواد لازم جهت تهیه ماهی شکم پر با تمر هندی
ماهی (صبور، سنگسر و یا قزل آلا): 1 عدد
تمر هندی: 400 گرم
پیاز خرد شده: 1 عدد متوسط
سیر خرد شده: 5 حبه
جعفری و گشنیز خرد شده: نصف پیمانه
شنبلیله خرد شده: 2 قاشق سوپ خوری
گردوی خرد شده: نصف پیمانه
نمک و فلفل سیاه: به میزان لازم
زعفران دم کرده: 2 قاشق سوپ خوری
طرز تهیه ماهی شکم پر با تمر هندی
مرحله اول طرز تهیه ماهی شکم پر با تمر هندی دقیقا مانند طرز تهیه ماهی شکم پر در فر است و باید ماهی را به خوبی تمیز کرده و داخل شکم آن را به مقداری نمک، فلفل سیاه و زعفران آغشته کرده و به مدت 2 ساعت در یخچال قرار دهید.
مهمترین مرحله در این روش از طبخ ماهی، آب کردن تمر هندی است که برای انجام این کار باید حدود 2 ساعت پیش از شروع به کار تمر را در یک پیمانه آب جوش قرار دهید تا شیرهاش جدا شود و سپس تمر هندی را از صافی رد کنید تا عصاره خالص آن باقی بماند.
حال باید پیازها را بر روی شعله ملایم گاز تفت دهید تا طلایی شوند و سپس سبزیها و سیر را به آنها اضافه کنید و خوب هم بزنید تا با یکدیگر ترکیب شوند. پس از آن باید تمر هندی و مقداری فلفل را به سبزیها اضافه کرده و آنها را به مدت 1 دقیقه بر روی حرارات ملایم تفت دهید و سپس گاز را خاموش کنید. پس از آنکه مواد شما کمی سرد شد باید آنها را در شکم ماهی بریزید و مطابق طرز تهیه ماهی شکم پر در فر عمل کنید.
مدت زمان پخت این ماهی شکم پر حدود 1 ساعت الی 1:30 است البته در هنگام پخت باید چندین مرتبه ماهی را چک کنید تا پوست آن خشک نشود و برای خوش طعم شدن آن نیز میتوانید در حین پخت، سطح ماهی خود با مقداری روغن و یا زعفران مرطوب کنید تا لذیذتر شود.
البته برخی افراد در این دستور پخت به جای تمر هندی از رب انار استفاده میکنند که به آن ماهی شکم پر با رب انار گفته میشود و میزان ترشی آن به ذائقه شما بستگی دارد. برای تهیه ماهی شکم پر با تمر هندی همچنین میتوانید ماهی را در یک توری قرار داده و آن را بر روی آتش کباب کنید. نکتهای که برای کباب کردن ماهی شکم پر جنوبی باید به آن توجه داشته باشید این است که در هنگام کباب کردن باید قسمت شکم ماهی که با حشو پر شده است، رو به بالا باشد تا حشوها به بیرون نریزند. مدت زمان پخت ماهی شکم پر کبابی حدود 15 الی 20 دقیقه است.
جمع بندی
همانطور که خواندید طرز تهیه ماهی شکم پر جنوبی با تمر هندی و یا ماهی شکم پر گیلانی در فر تقریبا شبیه به یکدیگر است و در برخی جزئیات همچون انتخاب نوع ماهی و یا استفاده از رب انار و یا تمر هندی با یکدیگر تفاوت دارند. با این حال اگر مراحل گفته شده در طرز تهیه ماهی شکم پر را به دقت انجام دهید، در نهایت میتوانید یک ماهی شکم پر مجلسی و لذیذ بپزید و از طعم بی نظیر آن لذت ببرید.